Wednesday, December 23, 2015

H S Narasimhan- The Challenger

It was the last day of Nov 2015. I was busy at the office. I got a call from my elderly friend BG Rao  (BGR).  He told me that Mr. H S  Narasimhan  (HSN), our ex-Canara Bank colleague and a neighbour  of BGR,  was no more. He had passed away in the night at the hospital.  I left the office immediately to pay my last respects to my departed elderly friend.  As I left the office, memories of my association with the departed soul  started coming back:

It was the year 1977. I had been posted to Inspection Department in Mumbai on my promotion as Officer in Canara Bank.   After staying in a lodge for nearly a month, I was allotted quarters at Vaseem Villa in Santacruz East located close to Western Railway suburban Station. I took the possession of the flat immediately and occupied the same.

Vaseem Villa had total 12 flats with four flats each on three floors. All of them were occupied by the officers of our bank. I observed that my flat needed immediate white wash. So next morning I went to the western side of the railway station in search of painters. I found a group of painters sitting just outside the station awaiting work orders.  I negotiated with them and hired them at a cost of around Rs400.

The work was in full swing at my flat when a gentleman walked in after knocking the door.  He introduced himself as Narasimhan ,working as Accountant at our Kalina branch.  He was staying at flat No.2 in the building. He was glad to know that I was from Karnataka and started talking to me in Kannada in a very friendly manner. Then he casually asked me about the amount I had negotiated for the white wash job. He got wild when he heard that I was paying them Rs400 for the job.

He started shouting at them telling them – ‘AAP Logone is aadmi ko fasaaya’. I could not make out the meaning of the word fasaaya. He then told me that I had been cheated and the job was not worth more than Rs200. But it was too late for me to renegotiate as the work was in full progress. Narasimhan left after inviting me to his flat in the ground floor.

Narasimhan and Geetha couple had a young son called Sudarshan. After some time I got married and set up my family. The family of Narasimhan and ours grew quite close. Narasimhan was basically a very helpful man and would often give me advice as an elderly friend.  However, he had certain strange theories of his own! There was no way one could argue and convince him otherwise.
0 -----------------0---------------0------------0----------------0----------------0-----------0-----------0---------
Kalina branch was conveniently located close to Santacruz  on the way to Kurla.  BEST buses on route Nos 311 & 313 (charge 20 paise per ticket)  would run one after another continuously from Santacruz East to Kurla.  The branch was located  close to the airport and hence would get lot of walk-in NRI deposits. It could achieve annual targets comfortably with absolutely no efforts. All in all, Narasimhan was quite comfortable in working at this branch.

The Inspection Bug
In those days the Inspection Department in Bombay was dominated by junior Scale I officers. Narasimhan was observing that the inspectors used to command respect even from Divisional Managers and Senior Managers heading the prestigious branches. Besides, they were also eligible for first class train fare and taxi fare from the station to branch. He was closely observing my routine  and found that I was privileged to inspect large branches and could also work within the regular office hours without any late sittings. He concluded that the inspecting officers were highly privileged and blessed. He used to tell this to me repeatedly.

It seems Narasimhan was trying for a transfer to the inspection Department through his own sources.  Either through such efforts or by pure coincidence he was transferred to the Inspection Section in Circle Office Bangalore  during 1979-80. Thereafter I lost touch with him for many years. But I was happy that he could realise his ambition to work in the Inspection Department.
0 -----------------0---------------0------------0----------------0----------------0-----------0-----------0---------0
After working for seven years in Mumbai and three years in Kolkata I was posted as Manager to Corporate Cell, Cantonment branch in Bangalore in 1987.  After settling down in the city, I visited the house of my elderly friend B G Rao in Jayanagar. I was aware that the house of Narasimhan was situated quite close to his house. When I enquired about his present postings, I was shocked to hear that he had resigned from our bank and opened a bakery at Hanumanthanagar!  But BGR was not aware of the circumstances under which he resigned the bank job.

Later I could collect the details of the circumstances under which Narasimhan had resigned. The story from unconfirmed sources went like this:

Narasimhan had been assigned the job of conducting regular annual inspection of a rural branch in Kolar. During the course of inspection, he observed a number of serious irregularities in the branch. He also observed that the Manager of the branch was not taking any steps to rectify the mistakes. Rather he was creating  further mess, by adding to the existing irregularities. Narasimhan gave a very adverse report on the branch highlighting the major irregularities.

Narasimhan had thought that his efforts in highlighting the irregularities at the branch would earn him appreciation of the Circle Office. But he was badly mistaken. His report turned out to be a headache for the Circle Office. The Deputy General  Manager (DGM) did not take it kindly. He saw to it that Narasimhan was transferred from the Inspection Department immediately.

You may not believe this. But it did happen. Narasimhan was posted as Manager to the same branch on which he had submitted a serious irregularities report.  He was asked to rectify all the irregularities and confirm compliance to the DGM expeditiously!

Narasimhan was unexposed to rural branch working till then. He understood that  making observations as inspector was one thing and rectifying the same as Manager was another thing. He struggled to set right the irregularities for quite some time. But ultimately  took the extreme step of  tendering his resignation to the bank job. His career in the bank had come to a sudden sad end.
0 -----------------0---------------0------------0----------------0----------------0-----------0-----------0---------0
After some time I visited the house of Narasimhan along with my family. He and his wife gave us a warm treatment. I avoided asking him the circumstances under which he resigned from the bank. He seemed to have settled down in his new business.

Narasimhan had done a wise thing. He had built a house with three floors  (Ground+2) at the first instance itself in the seventies when constructing a single story house was an achievement of sorts  for a  junior officer in Canara Bank!  His  was the only building in the entire Canara Bank colony to have three floors with all others having single story houses. In fact,  my friend BGR had taken one floor in his house on rent when he was constructing his house in 1977. 
0 -----------------0---------------0------------0----------------0----------------0-----------0-----------0---------0
Narasimhan faced some tough time when his son returned from the US after losing the job during the recession period. Almost at the same time, there was another major problem. He had stood as a guarantor to one of his close relatives  for the bank finance. The relative was running an industry and the bank finance was also huge.  Quite unfortunately the industry faced major issues and the unit closed down. The bank filed a suit and brought attachment orders against the properties of the borrower and  the guarantor (Narasimhan).  The only major asset of Narasimhan – the three-story  house in Jayanagar – was also attached by the bank. The rent from the two units was a major source of income for him and he was facing the danger of losing  his dwelling unit. I had visited him in those times and he had shared his apprehensions with me at that juncture.

But things turned better soon. The prices of real estate shot up and the value of the land on which the  factory was located also appreciated steeply. The bank loan was fully cleared under the scheme of One-Time-Settlement (OTS). The attachment order on Narasimhan’s house was also cancelled.  Meanwhile,  his son also secured a good job in India with the software industry picking up. Both his daughter and son got married and settled down comfortably.

The Diabetes Challenge
I had lost touch with Narasimhan for quite some time after attending the marriage of his son.  However, I had an occasion to meet him at his home some years back. During the course of our talk , I came to know that he had become a diabetic patient. I casually asked him whether he was keeping the same under control. His wife Geetha immediately told me that he was monitoring the same closely and in fact he had maintained a notebook for the purpose.  I was about to express my happiness when she told me it would be better for me to see the notebook!

Narasimhan immediately took out a notebook and showed it to me. He told me that he had taken it as a challenge and had avoided any kind of treatment. He explained that his way of monitoring was to see up to what extent his  sugar levels could shoot up! He was happy to show me that on certain days the level had shot up to 400! I was flabbergasted and did not know what to say.

Subsequently I had occasions to visit his house two or three times. But I could not meet him. I was told that he had started playing cards. He used to be in the club every evening.
0 -----------------0---------------0------------0----------------0----------------0-----------0-----------0---------0
I visited the house along with BGR and paid my last respects to my departed friend.  His son and wife told me that he was on dialysis quite for some time and passed away peacefully in the night at the hospital. May his soul rest in peace!
A V Krishnamurthy


Tuesday, October 20, 2015

I Don't Know, Son! - 86

The Zero Loss Theory!
Son: The Reserve Bank of India and the Enforcement Directorate (ED) are busy probing the Rs6,000-crore forex scam in the Government owned Bank of Baroda (BoB), dad.
Father: True. Go on, son.
Son: But an executive of BoB is said to have told reporters that the bank has lost nothing (Zero Loss) in the scam, dad.
Father: How come? Go on, son.
Son: He was obviously overlooking the precious foreign exchange loss to the country, dad.
Father: True.  Go on, son.
Son: He was then asked to reveal his name by the reporters, dad.
Father: Interesting. Go on, son.
Son: He is said to have told them that his name was Kapil Sibal, dad!
Father: I don’t know, son!
Shotgun’s Potshot!
Son: The Bollywood Star and BJP MP Shatrughan Sinha who is in wilderness under the Modi regime, has taken the Government to task for the soaring prices of pulses, dad!
Father: True. Go on son.
Son: The media reporters were wondering when exactly Sinha started monitoring the prices of pulses, dad.
Father: Go on, son.
Son: But Sinha told them that he got the complaint from Shah Rukh Khan who is making his daily purchases of provisions through Big Basket, dad!
Father: Interesting. Go on, son.
Son: However, Sinha also told them that it is a good thing that prices of smartphones have come down sharply, dad!
Father: What was his source? Go on, son.
Son: It seems Amir Khan only told Sinha about it, dad.
Father: Interesting. Go on, son.
Son: Amir’s source was obviously Snapdeal for which he is the brand ambassador, dad!
Father: I don’t know, son!
The Digital Awards!
Son: The Government of India is said to be thinking of granting all awards including Sahitya Academy awards in digital form hereafter, dad.
Father: How come? Go on, son.
Son: The move is aimed at making the awards user-friendly, dad!
Father: How?  Go on, son.
Son: There has been a spate of return of awards recently, dad.
Father: True. Go on, son.
Son: The awardees will be enabled to return the awards in future through a click of the mouse, dad!
Father: I don’t know, son!
The ChupChap Startup!
Son: The Bengaluru-based ChupChap.com has come out with a new app, dad.
Father: Like what? Go on, Son.
Son:  The app is said to carry a list of all awards given in India by the Government and Government-funded autonomous bodies like Sahitya Academy, etc., dad.
Father: Go on, Son.
Son: The awardees who wish to return the awards can download the app and return their awards to the Government or the concerned body through the app, dad!
Father: Wonderful. Go on, Son.
Son: ChupChap app has another additional facility, dad.
Father: Like what?  Go on, son.
Son: It has tied up with a firm called GiveU Money for its wallet, dad,
Father: What for? Go on, son.
Son: The awardees can return the award money by transferring the money into this wallet, dad!
Father: I don’t know, son!
The Hatim Tai.com!
Son: Several global PE Funds were said to be interested in funding the ChupChop.com, dad.
Father: Go on, son.
Son: But the startup has said that it has already raised the seed funding from Hatim Tai.com of China, dad!
Father: Go on, son.
Father: It is also said to be holding negotiations for Series A funding with HardBank of Japan, dad!
Father: Interesting. Go on, son.
Son: ChupChap has clarified that Hatim Tai.com has nothing to do with the global giant Alibaba.com of China, dad!
Father: Interesting. Go on, son.
Son: It has also clarified that HardBank has nothing against SoftBank, dad!

Father: I don’t know, son!

Tuesday, August 4, 2015

I Don’t Know, Son! -85

The God Opens His Demat Account!
Son: The world’s richest God Tirupati Thimmappa (Balaji) has opened a demat account, dad!
Father: Oh! My God! Go on, son.
Son: The purpose is to enable the devotees to donate shares and securities who are now dropping the share certificates in hundies, dad.
Father: Go on, son.
Son: The God was said to be facing lots of difficulties in getting such shares transferred in his name, dad.
Father: Go on, son.
Son: It is not yet clear whether the God will sell these shares through the stock exchanges, dad.
Father: Go on, Son.
Son: However, certain brokerage houses are already reported to be offering prayers to secure the prestigious God’s share business, dad!
Father: I don’t know, son!
The Income Tax Paying University!
Son: Many of the industries established by the legendary statesman Sir M Visvesyaraya (Sir MV) in Karnataka are suffering losses because of mismanagement, dad.
Father: True. Go on, son.
Son: However, Sir MV may be smiling in the heavens to find an education institution (University) in his name in his own state making huge income tax payments, dad!
Father: Wonderful. Go on, son.
Son: The Income  Tax Department is said to have assessed and recovered tax arrears of Rs220 crore from the cash-rich Visvesyaraya Technological University (VTU) for the last six years, dad.
Father: Interesting. Go on, son.
Son: The university is reported to be sitting on a cash pile (reserves and surpluses) of over Rs466.30 crore, dad!
Father: Wonderful. Go on, son.
Son: A report in Asian Age had said that the Vice-Chancellor of VTU had spent Rs4 crore to renovate his bungalow, dad!
Father: Understandable! Go on, son.
Son: The expenses included money spent on golden German bathroom fittings for a number of bathrooms in the bungalow, dad!
Father: I don’t know, son!
Not Patented!
Son: The Japanese business conglomerate Toshiba has withdrawn its earning guidance and scrapped its year-end dividend payment, following the detection of improper accounting in some of its infrastructure projects, dad.
Father: True. Go on, son.
Son: An independent investigation had found that construction costs for certain projects were under-estimated and losses in construction work were not recorded, dad.
Father: Go on, son.
Son: The company is reported to have inflated its profits by over $1.2 billion over a period of several years, dad!
Father: Oh! My God! Go on, son.
Son: The Indian analysts say that the modus operandi appears to have been copied from a formerly well-known Indian software company based in Hyderabad, dad!
Father: Which company? Go on, son.
Son: Some of them reportedly approached the former CEO of the company, (who is facing seven years’ punishment), for his comments, dad.
Father: Go on, son.
Son: He is said to have agreed that the methodology seems to be a perfect copy and he regretted his failure to patent his product (modus operandi) internationally, dad!
Father: I don’t know, son!
A Hospital Director or a Terminator!
Son: The Prestigious National Institute of Mental Health and Neurosciences (NIMHANS) in Bengaluru is in the news for all the wrong reasons, dad.
Father: Like what? Go on, son.
Son: Dr. N Pradhan,  Director-in-Charge of NIMHANS, whose tenure was to end on 31 July, has terminated the services of the Registrar on 28 July, dad.
Father: Go on, son.
Son: Last week he had terminated the services of his predecessor Dr. Satish Chandra stating that he cannot continue as faculty member, dad!
Father: Go on, son.
Son: He had also terminated the services of many other faculty members earlier, dad!
Father: Go on, son.
Son: Hopefully the termination spree seems to have ended with his tenure coming to an end on 31 July 2015, dad!

Father: I don’t know, son!

Tuesday, June 23, 2015

I Don’t Know, Son! - 84

Another New Startup!
Son: There appears to be no limit to the innovative ideas the young generation is coming out with, nowadays, dad.
Father: True. Go on son.
Son: A new startup called Less Than Ten Percent (LTTP) & Co Pvt Ltd has been set up in the startup capital of Bengaluru, dad.
Father: Go on, son.
Son: It is based on the judgment delivered by the Bangalore High Court in the recent Tamil Nadu Chief Minister Jayalalithaa case, dad.
Father: Interesting. Go on, son.
Son: The Company will offer its confidential services to (corrupt) politicians and officials, dad.
Father: How? Go on, son.
Son: It will collect the details of the official income of the person concerned and all assets including those created out of the bribes received, dad.
Father: Interesting. Go on, son.
Son: It will intelligently workout the figures in such a way that the value of disproportionate assets falls within the 10 percent “Permissible Limit” as per the Bangalore High Court decision, dad!
Father: Wonderful! Go on, son.
Son: As an additional incentive, the company will offer a guarantee for the totals of the income and assets it has worked out, dad!
Father: I don’t know, son!
The Arrival of Kalyug!
Son: The students of the Film and Television Institute of India (FTII) in Pune have rejected the appointment of Yudhishtir (Gajendra Chauhan) as the Director of the institute, dad.
Father: True. Go on, Son.

Father: The Ministry of Information & Broadcasting is said to have offered two other names now, dad.
Father: Which are the two names? Go on, son.
Son: The ministry is said to have offered the names of Shri Krishna (Nitish Bharadwaj) and Drona (Surendra Pal), dad!
Father: Interesting. Go on, son.
Son: It may be noted that the ministry has already appointed Bhishma (Mukesh Khanna) as the chairperson of the Children Film Society of India, dad!
Father: True. Go on, son.
Son: After tough negotiations, the students have reportedly agreed to accept the name of another person, dad.
Father: Whose name it is?  Go on, son.
Son: It is the name of Duryodhan (Puneet Issar), dad!
Father: Wonderful. Go on, son.
Son: While the students say that they chose Puneet considering his higher exposure to TV and Cinema including the latest Bigg Boss, the people who believe in mythology have their own interpretation of the episode, dad.
Father: Like what? Go on, son.
Son: They say that by choosing Duryodhan against Yudhishtir, the students have proved the arrival of Kalyug, dad!
Father: I don’t know, son!
Mallya Smarter Than Subrata!
Father: The Sahara Chief Subrata Roy has been languishing in jail for long in connection with the refund of deposits collected by his companies in UP, dad.
Father: True. Go on, son.
Son: He along with Vijaya Mallya were considered as aristocrats and high-fliers in the Indian industry till recently, dad.
Father: True. Go on, son.
Son: Mallya has gone scot free after defaulting in repayment of loans over of Rs7,500 crore to bankers of his Kingfisher Airlines, dad!
 Father: True. Go on, son.
Son: Subrata is in jail even as SEBI is finding it difficult to locate the depositors who are supposed to have invested in his firms, dad!
Father: True. Go on, son.
Son: The moral of the story is……, dad.
Father: What? Go on, son.
Son: It is safer to raise loans from public sector banks and default than to raise money from public and then default, dad!

Father: I don’t know, son!

Saturday, June 13, 2015

I Don’t Know, Son! -83

The Cost of Painting!
Son: David Choe, the artist who painted the Facebook Inc building in 2005, had not been paid cash, dad.
Father: How come? Go on, son.
Son: Facebook was just a startup at that time and its founding president Sean Parker had persuaded Choe to accept the company stock instead of cash, dad.
Father: Go on, son.
Son: Choe had asked for $60,000, a big money for the startup at that time, dad!
Father: Interesting. Go on, son.
Son: The rest is history! The stock is worth $200 million as of today, dad!
Father: I don’t know, son!
A New Startup Idea!
Son: People are coming up with innovative startup ideas nowadays, dad.
Father: True. Go on, son.
Son: The allegation of fake degree certificate against Delhi Law Minister Tomar has led to similar allegations against ministers and MLAs in Delhi and other States, dad.
Father: True. Go on, son.
Son: A startup called Due Diligence Pvt Ltd is being set up for conducting verification of documents of qualifications of all MLAs immediately after they are sworn in post elections, dad.
Father: Interesting. Go on, son.
Son: It will offer its services to the concerned state governments for conducting such verifications, dad.
Father: Go on, son.
Son: Wherever there are doubts about the genuineness of the documents, it will take the concerned MLA on a tour of the University that has issued the certificate, just as it is being done now in Tomar’s case, dad.
Father: Interesting. Go on, son.
Son: It will offer the service free to the governments concerned, dad.
Father: How come? Where does its earnings come from then? Go on, son.
Son: It will have exclusive rights on stories in case of MLAs whose degrees are found to be fake, dad.
Father: Then what? Go on, Son.
Son: It will sell the stories to Times Now for Arnab Goswami to come out with a ‘Breaking the Story’, dad!
Father: I don’t know, son!
The New Ministries in Telangana and Andhra!
Son: The Governments of Andhra and Telangana are engaged in a type of shadow boxing regularly nowadays, dad.
Father: True. Go on, son.
Son: Such fights are turning out to be costly for both the governments, as they are losing their focus on development of their respective states, dad.
Father: True. Go on, son.
Son: However, both of them do not want to give up the fight, for their own reasons, dad.
Father: Go on, son.
Son: So much so that both the governments are now said to have decided to set up a separate ministry at the cabinet level for the purpose (fight), dad!
Father: Go on, son.
Son: It will be called ‘Ministry for Telangana Affairs’ in Andhra and ‘Ministry of Andhra Affairs’ in Telangana, dad.
Father: I don’t know, son!
The Model Government of Aam Aadmi Party in Delhi!
Son: The Arvind Kejriwal led Government of Delhi was expected to usher in a new era in the State of Delhi, dad.
Father: True. Go on, son.
Son: But it has engaged itself in all sorts of controversies other than focusing on the administration of the prestigious State, dad!
Father: Go on, son.
Son: The party had chosen the ‘Broom’ as election symbol to signify its fight against corruption, dad.
Father: True. Go on, son.
Son: Right now the Delhi Metro has piled up so much garbage that it has to practically use the real brooms to sweep out the accumulated garbage, dad!

Father: I don’t know, son!

Saturday, June 6, 2015

I Don’t Know, Son! -82

Men or Women?
Son: The Karnataka Gram Panchayat (GP) elections have recorded some interesting events, dad.
Father: Like what? Go on son.
Son: A report in Deccan Herald says that two men have contested from a reserved seat for women (ST) in Karekallu village in Ballari taluk, dad.
Father: Interesting. Go on, son.
Son: This fact came to light only at the time of counting of votes, dad.
Father: Go on, son.
Son: When checked up with the election officer, who received the nominations, he reportedly confirmed that he had accepted the applications from only persons who were wearing sarees and blouses, dad!
Father: I don’t know, son!
Aam Aadmi Not eligible for Aam!
Son: Jitan Ram Manjhi, the former Chief Minister of Bihar, has alleged that after he became an Aam Aadmi (by resigning the CM post), he is not allowed to eat the Aam (mango) from the garden located near his bungalow, dad!
Father: How come?  Go on, son.
Son: Manjhi has not vacated the official residence of Chief Minister, even after resigning, there by denying the new CM Nitish Kumar the occupation of official bungalow, dad.
Father: Go on, son.
Son: He has alleged that Nitish has deployed 24 cops at his residence to prevent him from plucking mangos from 100 trees located around the bungalow, dad!
Father: Go on, son.
Son: Manjhi reportedly contacted the Aam Aadmi CM of Delhi Arvind Kejriwal for help. But Kejri is said to have told him that he was quite busy with ‘Jung’ and had no time for Aam, dad!
Father: I don’t know, son!
UBI’s Troubles in Karnataka!
Son: The Kolkata headquartered PSB United Bank of India (UBI) is facing problems with its two major bad debt accounts in Karnataka despite having very few branches in the state, dad.
Father: Go on, son.
Son: Just last week the employees of the bank ‘unitedly’ held a demonstration in front of Vikram Hospital in Bengaluru demanding payment of dues of over Rs100 crore to the bank.
Father: Go on, son.
Son: UBI was the first bank to declare Vijaya Mallya-headed Bengaluru-based Kingfisher Airlines as a willful (intentional) defaulter for its dues of around Rs430 crore, dad.
Father: True. Go on, son.
Son: While Mallya has opposed the declaration as intentional defaulter by UBI, he has so far shown no intention to repay even a part of the loan, dad!
Father: I don’t know, son!
Celebrities to Insist on Quality Certificates!
Son: The celebrities Amitabh Bachchan, Preity Zinta and Madhuri Dixit are in trouble for having endorsed Nestlé’s Maggi Noodles, dad.
Father: True. Go on son.
Son: However, they are unlikely to give up such advertisements in future in view of the huge endorsement fee they are charging to multinationals like Nestle, dad.
Father: Go on, Son.
Son: They are said to be thinking of taking certain precautions while endorsing such food products in future, dad.
Father: Like what? Go on, son.
Son: They would first insist for a quality certificate from a reputed Government Laboratory, dad.
Father: Then what? Go on son.
Son: They would carefully avoid eating such products, dad!

Father: I don’t know, son!

Wednesday, April 22, 2015

ನಾ ಕೊಂದ ಹುಡುಗಿ!

ನನ್ನ ಮತ್ತು   ಹುಡುಗಿಯೊಬ್ಬಳ ನಡುವಿನ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ  ಸಂಬಂಧ ಶುರುವಾಗುವ ಮೊದಲೇ ಮುಕ್ತಾಯವಾಗಿಬಿಟ್ಟಿತು! ನೀವು ನಂಬಿದರೆ ನಂಬಿ; ಬಿಟ್ಟರೆ ಬಿಡಿ.  ಈ ಸಂಬಂಧ ನಾನು ಹುಡುಗಿಯನ್ನು ಸಾಯಿಸುವುದರಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತಾಯವಾಯಿತು!

ಈ ಪ್ರಸಂಗ ಶುರುವಾದದ್ದು ಹೀಗೆ: ನಾನಾಗ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲೆಯಲ್ಲಿ ಓದುತ್ತಿದ್ದೆ . ಆಗ ನಮ್ಮ ಮನೆಯವರೆಲ್ಲ ಒಟ್ಟಾಗಿ ಊರಿನ ದೊಡ್ಡ ಮನುಷ್ಯರೊಬ್ಬರ ಮಗಳ ಮದುವೆಗೆ ಹೋಗಿದ್ದೆವು. ಈ ಮದುವೆ ಬರೋಬ್ಬರಿ ಮೂರು ದಿನಗಳವರೆಗೆ ನಡೆಯಿತು. ನನಗೆ ಆದ ಆಶ್ಚರ್ಯವೇನೆಂದರೆ ತುಂಬಾ ಸುಂದರನಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದ ಮದುಮಗ ದುಂಡಗೆ ಕುರೂಪಿಯಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದ ಆ ದೊಡ್ಡಮನುಷ್ಯರ ಮಗಳೊಡನೆ ಮೂರುದಿನವೂ ಹಸೆಮಣೆಯ ಮೇಲೆ ಹೊಗೆಯ ಮುಂದೆ ಕುಳಿತುಕೊಳ್ಳ ಬೇಕಾಗಿ ಬಂದುದು! ನನಗೆ ಆ ಹುಡುಗನಿಗೆ ಈ ಬಗೆಯ ಶಿಕ್ಷೆ ಕೊಡಲು ಕಾರಣ ಗೊತ್ತಾಗಲೇ ಇಲ್ಲ. ಖಂಡಿತಾ ಅವನ್ಯಾವುದೋ ದೊಡ್ಡ ಅಪರಾಧ ಮಾಡಿರಬೇಕೆಂದು ನನಗನ್ನಿಸಿತು.

ನನ್ನಣ್ಣನೊಡನೆ  ಆಬಗ್ಗೆ ವಿಚಾರಿಸಿದಾಗ ತಿಳಿದು ಬಂದ ವಿಷಯವಿಷ್ಟೇ. ಆ ಹುಡುಗ ಬಡತನ ತುಂಬಿದ ಸಂಸಾರದಿಂದ ಬಂದವನು. ಹಾಗಾಗಿ ಅವನಿಗೆ ಅದು ಕಡ್ಡಾಯ ದಾಂಪತ್ಯ ಆಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ನನಗೆ ತಿಳಿಯದ ಅಂಶವೆಂದರೆ ಅವನು ಆ ಹುಡುಗಿಯನ್ನು ಮುಂದೇನು ಮಾಡಬೇಕೆನ್ನುವುದು. ಅದಕ್ಕೆ ನನ್ನಣ್ಣನಿಂದ ಬಂದ ಉತ್ತರ ನನ್ನನ್ನು ಇನ್ನೂ ಗಾಬರಿಗೊಳಿಸಿತು. ಅವನ ಪ್ರಕಾರ  ಆ ಹುಡುಗ ಒಂದು ರಾತ್ರಿ ಪೂರ್ತಿ ಆ ಹುಡುಗಿಯೊಡನೆ ಒಂದು ಕತ್ತಲೆ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ಕಳೆಯ ಬೇಕಿತ್ತು! ಅಷ್ಟು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ. ಅವನು ಅವಳನ್ನು ತನ್ನ ಮನೆಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋಗಿ ಅವಳೊಡನೆ ಇಡೀ ಜೀವಮಾನ ಕಳೆಯಬೇಕಿತ್ತು!

ಅಣ್ಣನಿಂದ ಈ ಸಂಕ್ತಿ ತಿಳಿದ ನನಗೆ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಎದೆ ನಡುಗಿ ಹೋಯಿತು. ಯಾಕೆಂದರೆ ನಮ್ಮ ಸಂಸಾರ ಕೂಡಾ ಒಂದು ಬಡಸಂಸಾರ ಎಂಬ ವಿಷಯ ನನಗಾಗಲೇ ತಿಳಿದು ಹೋಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅಷ್ಟು ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ ಈ ಬಗೆಯ ಘೋರ ಶಿಕ್ಷೆ ನಾನೂ ಒಂದಲ್ಲ ಒಂದುದಿನ ಅನುಭವಿಸ ಬೇಕಾಗಬಹುದೆನ್ನುವ ಯೋಚನೆಯೇ ನನ್ನನ್ನು ಕಂಗೆದಿಸಿಬಿಟ್ಟಿತು. ಏನೇ ಇರಲೀ;  ನಾನು ಮಾತ್ರಾ ಈ ಮದುವೆಯೆಂಬ ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ವಿರುಧ್ಧವಾಗಿ ಹೋರಾಟ ಮಾಡಲೇ ಬೇಕೆಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿಬಿಟ್ಟೆ.

ಇದಾಗಿ ಕೇವಲ ಒಂದು ವಾರವಾಗಿರಬೇಕು. ನನ್ನ ಎರಡನೇ ಅಕ್ಕ (ರುಕ್ಮಿಣಿ ಅಕ್ಕ) ಯಾರೊಡನೆಯೋ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದ ಮಾತೊಂದು ನನ್ನ ಕಿವಿಗೆ ಬಿದ್ದುಬಿಟ್ಟಿತು. ಅವಳ ಪ್ರಕಾರ ನನ್ನ ಮತ್ತು ಕೋಟೀಬೈಲು ಎನ್ನುವ ಊರಿನ ಭಾಗೀರಥಿ ಎಂಬ ಹುಡುಗಿಯ ಜೋಡಿ ತುಂಬಾ ಹೊಂದಾಣಿಕೆ ಆಗುವುದಂತೆ! ನಾನು ಕೂಡಲೇ ಆ ಹುಡುಗಿಯ ತಂದೆ ಅವರ ಮನೆಯ ಹೆಸರಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಕೊಟ್ಯಾಧೀಶರಾಗಿರಬೇಕೆಂದು ತೀರ್ಮಾನಿಸಿಬಿಟ್ಟೆ.  ಹಾಗೂ ಅವರ ಮಗಳಾಗಿದ್ದ ಭಾಗೀರಥಿಯು ಹೇಗಿರಬಹುದೆಂಬ ಬಗ್ಗೆ ನನಗೆ ಯಾವುದೇ ಸಂಶಯ ಉಳಿಯಲಿಲ್ಲ.

ಇಲ್ಲಿ ನಾನು ನಿಮಗೆ ಒಂದು ವಿಷಯ ಹೇಳಲೇ ಬೇಕು. ಅದೆಂದರೆ ಈ ರುಕ್ಮಿಣಿಅಕ್ಕ ನಮ್ಮ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಚಿಕ್ಕವರಾದ ನಮಗೆಲ್ಲಾ ಒಬ್ಬಳು ಸರ್ವಾಧಿಕಾರಿ ಆಗಿ ಬಿಟ್ಟಿದ್ದಳು. ಅವಳೋರ್ವ ಶಿಸ್ತಿನ ಸಿಪಾಯಿ. ಅವಳ ಮಾತನ್ನು ಮೀರುವ ಎದೆಗಾರಿಕೆ ನಮಗೆ ಕನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿಯೂ ಬರುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅವಳು ನಮಗೆಲ್ಲಾ ಒಂದು ವೇಳಾಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಿಬಿಟ್ಟಿದ್ದಳು. ನಾವೆಲ್ಲಾ ಅದರಂತೆ ನಮ್ಮ ದೈನಂದಿನ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಕ್ರಮವಾಗಿ ಮಾಡಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಅದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಆಗುವಂತಿರಲಿಲ್ಲ. ಯಾವುದೇ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ ಬಂದರೆ ಅವಳ ತೀರ್ಮಾನವೇ ಅಂತಿಮ ತೀರ್ಮಾನವಾಗಿತ್ತು. ತಂದೆ-ತಾಯಿ ಎಂಬ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಕೂಡಾ ಏನೂ ಮಾಡುವ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರಲಿಲ್ಲ.

ದಿನಕಳೆದಂತೆ ರುಕ್ಮಿಣಿಅಕ್ಕ ನಮ್ಮ ಮನೆಗೆ ಬಂದವರೊಡನೆ ನನ್ನ ಹಾಗೂ ಭಾಗೀರಥಿ ಜೋಡಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುವುದು ಜಾಸ್ತಿಯಾಗುತ್ತಾ ಹೋಯಿತು. ಅಷ್ಟು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ. ಅವಳು ಭಾಗೀರಥಿ ನನಗೆ ಆರತಿ ಎತ್ತುತ್ತಿರುವಂತೆ ಒಂದು ಹಾಡನ್ನೇ ರಚಿಸಿ ಹಾಡತೊಡಗಿದಳು. ನನ್ನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ತುಂಬಾ ಚಿಂತಾಜನಕವಾಗಿ ಬಿಟ್ಟಿತು. ನಾನು ನನ್ನ ಕೊನೆಗಾಲ ಹತ್ತಿರ ಬಂತೆಂದೇ ಭಾವಿಸಿದೆ!

ಆಗ ನನಗೆ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಒಂದು ವಿಷಯ ನೆನಪಾಯಿತು. ನಾನು ಕೇಳಿದ ಮಹಾಭಾರತ ಹಾಗೂ ರಾಮಾಯಣ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಋಷಿಗಳು ಶಾಪ ಕೊಡುವುದನ್ನು ಅರಿತಿದ್ದೆ. ನಾನು ಕೂಡಲೇ ನನಗಿಂತ ಕೇವಲ ಎರಡು ವರ್ಷ ದೊಡ್ಡವನಾದ ನನ್ನಣ್ಣನೊಡನೆ ಈ ವಿಷಯ ಚರ್ಚೆ ಮಾಡಿದೆ. ಅವನು ಇಂತಹಾ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಅಧಿಕೃತವಾಗಿ ಮಾತನಾದಬಲ್ಲವನಾಗಿದ್ದ .  ಅವನ ಪ್ರಕಾರ ಈ ಕಲಿಯುಗದಲ್ಲೂ ಕೂಡಾ ಒಬ್ಬ ಮನುಷ್ಯ ಯಾವುದೇ ತಪ್ಪನ್ನು ಮಾಡದೆ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಪರಿಶುದ್ಧವಾಗಿ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಅವನಿಗೆ ಶಾಪ ಕೊಡುವ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಇರುತ್ತದೆ. ನನಗೆ ಅಷ್ಟೇ ಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ನಾನು ಕೂಡಲೇ ಹಿಂದುಮುಂದು ನೋಡದೆ ಮನದಲ್ಲೇ ಭಾಗೀರಥಿ ಸತ್ತು ಹೋಗುವಂತೆ ಶಪಿಸಿ ಬಿಟ್ಟೆ!

ನನಗೆ ಗೊತ್ತು. ನೀವು ಯಾರೂ ಇದನ್ನು ನಂಬಲಿಕ್ಕಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ನಾನು ಮಾತ್ರಾ ಜೀವಮಾನವಿಡೀ ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪ ಪಡಲೇ ಬೇಕಾಗಿದೆ. ನಾನು ಶಾಪಕೊಟ್ಟು ಕೇವಲ ಎರಡು ಅಥವಾ ಮೂರು ವಾರಗಳಾಗಿರಬೇಕು. ನನ್ನ ರುಕ್ಮಿಣಿಅಕ್ಕ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಮೌನವೃತ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ ಬಿಟ್ಟಿದ್ದು ನನ್ನ ಅರಿವಿಗೆ ಬಂತು. ಅಷ್ಟು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ; ಅವಳು ಆಗಾಗ ಅಳುತ್ತಿದ್ದುದೂ ನನ್ನ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಬೀಳತೊಡಗಿತು. ಹಾಗೆಯೇ ನನ್ನ   ಮದುವೆಯ ಪ್ರಸ್ತಾಪವನ್ನು ಕೂಡಾ ನಿಲ್ಲಿಸಿಬಿಟ್ಟಿದ್ದಳು. ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ತುಂಬಾ ನೆಮ್ಮದಿ ಅಂತೂ ಸಿಕ್ಕಿತು.  ಆದರೆ ಅಕ್ಕನ ಈ ಬಗೆಯ ಪರಿವರ್ತನೆಗೆ ಕಾರಣ ತಿಳಿಯಬೇಕೆಂಬ ಕುತೂಹಲ ಮಾತ್ರಾ ಬೆಳೆಯ ತೊಡಗಿತು. ಪುನಃ ನಾನು ಸರ್ವಜ್ನನಾದ ನನ್ನ ಅಣ್ಣನಿಗೆ ವಿಷಯ ತಿಳಿಯಲು ಶರಣು ಹೋಗಬೇಕಾಯಿತು. ಅವನು ನನ್ನನ್ನು ನಿರಾಶೆ ಗೊಳಿಸಲಿಲ್ಲ. ಅವನು ಹೇಳಿದ ಪ್ರಕಾರ ಭಾಗೀರಥಿಗೆ  ಟೈಪಾಯ್ದ್  ಕಾಹಿಲೆಯಾಗಿ ಅವಳು ತೀರಿಕೊಂಡು ಬಿಟ್ಟಿದ್ದಳು!

ನನಗೆ ಆಮೇಲೆ ತಿಳಿದ ವಿಷಯವೇನೆಂದರೆ ಭಾಗೀರಥಿ ಒಬ್ಬ ಸುಂದರಿಯಾದ ಹುಡುಗಿಯಾಗಿದ್ದಳು. ಅವಳು ಕುರೂಪಿ ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ನನ್ನ ಮನಸ್ಸಿನ ಭ್ರಮೆಯಾಗಿದ್ದಿತು.  ನನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ಅಕ್ಕ ನನಗಾಗಿ ಒಬ್ಬ ಸ್ಪುರದ್ರೂಪಿಯಾಗಿದ್ದ  ಹುಡುಗಿಯನ್ನೇ ಆರಿಸಿದ್ದಳು. ಅದನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಲೇ ನನಗೆ ಭಾಗೀರಥಿಯ ಮೇಲೆ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ವ್ಯಾಮೋಹ ಬಂದು ಬಿಟ್ಟಿತು. ಆದರೆ ವಿಷಯ ಕೈಮೀರಿ ಹೋಗಿತ್ತು. ಒಬ್ಬ  ಸ್ಪುರದ್ರೂಪಿ ಹುಡುಗಿಯನ್ನು ಮದುವೆಯಾಗುವ ಅವಕಾಶವನ್ನು ನಾನು ಮೂರ್ಖತನದಿಂದ ಕಳೆದು ಕೊಂಡಿದ್ದೆ. ಮಾತ್ರವಲ್ಲ; ಅವಳ ಸಾವಿಗೆ ನಾನೇ ಕಾರಣನಾಗಿಬಿಟ್ಟಿದ್ದೆ. ನನ್ನ ಅದೃಷ್ಟಕ್ಕೆ ನಾನು ಯಾರಿಗೆ ಶಾಪ ಕೊಡುವೆನೆಂದು ನನ್ನಣ್ಣನಿಗೆ ನಾನು ತಿಳಿಸಿರಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಭಾಗೀರಥಿ ಕೊಲೆ ಮೊಕದ್ದಮೆಯಲ್ಲಿ ನನ್ನಣ್ಣನೇ ನನ್ನ ವಿರುದ್ಧ ಮುಖ್ಯ ಸಾಕ್ಷಿ ಆಗುವ ಪ್ರಸಂಗ ಬರುತ್ತಿತ್ತು!

ಈ ಸಂಗತಿ ನನ್ನ ಬಾಲ್ಯ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ನಡೆದು ಎಷ್ಟೋ ವರ್ಷಗಳು ಸಂದಿವೆ. ಆದರೆ ನನಗೆ ನನ್ನ ಅಪರಾಧವನ್ನು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೂ ಮರೆಯಲಾಗಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಯೇ ನನ್ನನ್ನು ನಾನು ಕ್ಷಮಿಸಿಕೊಳ್ಳಲೂ ಆಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಈ ಪ್ರಸಂಗವನ್ನು ಓದುಗರ ಮುಂದೆ ಇಟ್ಟ ಮೇಲೆ ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಒಂದು ಬಗೆಯ ನೆಮ್ಮದಿ ಸಿಕ್ಕಿದಂತೆ ಅನಿಸುತ್ತಿದೆ. ತೀರ್ಮಾನವನ್ನು ಓದುಗನಿಗೇ ಬಿಟ್ಟಿರುತ್ತೇನೆ. 

Wednesday, March 11, 2015

ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯ - ಅಪ್ರತಿಮ ಕಥೆಗಾರ


ನಾವು ನಮ್ಮ ಬಾಲ್ಯಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕಂಡ ನಮ್ಮೂರ  ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹಾಗೂ ವಿಶಿಷ್ಟ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವವುಳ್ಳ ಮಹನೀಯರುಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಸಳ್ಳಿ ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯ ಒಬ್ಬರು. ಅವರೊಬ್ಬ ಅಪ್ರತಿಮ ಕಥೆಗಾರ. ತಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರಸಂಗವನ್ನೂ ಒಂದು ಕಥೆಯಾಗಿ ಮಾರ್ಪಡಿಸಿ ಅವನ್ನು ಕೇಳುವವರಿಗೆ ಕುತೂಹಲ ಕೆರಳುವಂತೆ ಹೇಳಬಲ್ಲ ಕಲೆ ಅವರಿಗೆ ಸಾಧಿಸಿತ್ತು. ಹಾಗಾಗಿ ಅವರು ಯಾವುದೇ ವಿಷಯ ಮಾತನಾಡತೊಡಗಿದರೆಂದರೆ ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಕಿವಿಕೊಟ್ಟು ಕೇಳುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಯಾಕೆಂದರೆ ಸಂಭಾಷಣೆಯೇ ಸ್ವಲ್ಪ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಒಂದು ಕಥೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನೆಗೊಳ್ಳುವ ಸಾದ್ಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚಾಗಿದ್ದಿತು. ಅಂತಹಾ ಜಾಣ್ಮೆ ನಮ್ಮೂರಲ್ಲಿ ಮತ್ತಾರಿಗೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅವರ ಕಥಾಕೋಶದಲ್ಲಿ ಎಂದೆಂದಿಗೂ ಮುಗಿಯದಷ್ಟು ಕಥೆಗಳು ತುಂಬಿಕೊಂಡಿದ್ದವು. ಅದರಲ್ಲಿ ಒಂದೊಂದನ್ನೇ ಸಮಯ ನೋಡಿ ಹೊರತೆಗೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಹೌದು. ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯ ಒಬ್ಬ ಮಾಂತ್ರಿಕನೇ ಆಗಿದ್ದರು. ಯಾಕೆಂದರೆ ನಾವೆಲ್ಲಾ ಅವರ ಕಥಾ ಸಂಮೋಹಿನಿಗೊಳಗಾದವರೇ.   

ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯ ಒಬ್ಬ ಆರಡಿಗಿಂತಲೂ ಎತ್ತರದ ಆಜಾನುಭಾಹು ವ್ಯಕ್ತಿಯಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ತಮ್ಮ ಧೀಮಂತ ಶರೀರವನ್ನು ಬೆಳಗಿಂದ ರಾತ್ರಿಯವರೆಗೆ ಕಠಿಣತರವಾದ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವುದರಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ನಮ್ಮೂರಿಗೆ ಮೂರಳ್ಳಿ ಎಂಬ ಗ್ರಾಮದಿಂದ ವಲಸೆ ಬಂದವರಂತೆ. ಅವರು ಆ ಗ್ರಾಮಕ್ಕೆ ಪಟೇಲರಾಗಿದ್ದರಂತೆ. ಅಲ್ಲಿ ಅವರೆಷ್ಟು ಜನಪ್ರಿಯರಾಗಿದ್ದರೆಂದರೆ ನಮ್ಮೂರಿಗೆ ಬಂದ ಮೇಲೂ ಅಲ್ಲಿನ ಪಟೇಲಿಕೆ ವೃತ್ತಿಯನ್ನು ಬಹುಕಾಲ ಮುಂದುವರಿಸ ಬೇಕಾಯಿತು. ಅದಕ್ಕೆ ಆ ಊರಿನವರ ಒತ್ತಾಯವೇ ಕಾರಣ. ನಾನು ಎಷ್ಟೋ ಜನರು ಅವರನ್ನು ಮೂರಳ್ಳಿ ಪಟೇಲರೆಂದು ಕರೆಯುವುದನ್ನು ಕೇಳಿದ್ದೆ.

ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯ ಹೆಸರಿಗೆ ಒಬ್ಬ ಗೇಣಿದಾರರಾದರೂ ಅವರ ಹಿಡುವಳಿ ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದ್ದಾಗಿತ್ತು. ಅವರಿಗೆ ಮನೆಯ  ಪಕ್ಕದಲ್ಲೇ ಅಡಿಕೆ ತೋಟ ಮತ್ತು ಬತ್ತದ ಗದ್ದೆಗಳಿದ್ದುವು. ಅವಕ್ಕೆ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿಶಾಲವಾದ ಹೊಲಗಳೂ  (ಅರಣ್ಯ) ಇದ್ದುವು. ಅಂತೆಯೇ  ಅವರ ವರಮಾನ ಒಬ್ಬ ಶ್ರೀಮಂತರಂತೆಯೇ ಇದ್ದಿತು. ಅವರ ಮೊದಲ ಹೆಂಡತಿ ಎರಡು ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಜನನವಿತ್ತನಂತರ ತೀರಿಕೊಂಡಿದ್ದರು. ಅವರ ಮೊದಲ ಮಗ ತಿಮ್ಮಪ್ಪ ನಮ್ಮಣ್ಣನ ಸಹಪಾಟಿ ಹಾಗೂ ಅತ್ಯಂತ ಆತ್ಮೀಯ ಸ್ನೇಹಿತ. ಅವರ ಎರಡನೇ ಹೆಂಡತಿಯ ಹೆಸರು ಶಾರದಮ್ಮ.

ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯನವರ ಎರಡನೇ ಮದುವೆ ಕೂಡಾ ಒಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ವಿಶಿಷ್ಠವಾಗಿತ್ತು. ಯಾಕೆಂದರೆ ಅವರು ಅದಕ್ಕಾಗಿ 'ಸೀಮೋಲ್ಲಂಘನ' ಮಾಡಿದ್ದರು.  ಆಗಿನ ಕಾಲದ ನಮ್ಮ ಹೆಬ್ಬಾರ ಸಮಾಜದಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದ್ದಲ್ಲದೇ ಬೇರೆ ಕಡೆಯಿಂದ ಹೆಣ್ಣುಗಳನ್ನು ತರುವ ರೂಡಿಯಿರಲಿಲ್ಲ.  ನಮ್ಮ ಸಮಾಜದ ಜನರು ಕೇವಲ ಶೃಂಗೇರಿ, ಕೊಪ್ಪ, ಕಳಸ, ಹೊಸನಗರ ಮತ್ತು ತೀರ್ಥಹಳ್ಳಿ ತಾಲೂಕುಗಳಿಗೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿದ್ದರು. ಸಾಹಸಿಯಾದ ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯ ತಮ್ಮ ನವವಧುವನ್ನು ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಲ್ಲೇ ಬೇರೆ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ ಹಾಗೂ ಬೇರೆ ರಾಜ್ಯದಿಂದ ಕರೆತಂದು ವಿವಾಹವಾದರು. ಈಗಿನ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಹಾಗೂ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆಗಳು ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮದರಾಸು ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದುವು. ಅಲ್ಲಿಂದ ಹೆಣ್ಣು ತಂದ   ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯ ಊರಿನವರಿಗೆ ಒಬ್ಬ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಯಂತೆ ಕಾಣಿಸಿದ್ದರಲ್ಲಿ  ಆಶ್ಚರ್ಯವಿರಲಿಲ್ಲ. 

ನಮ್ಮ ಬೆಳವಿನಕೊದಿಗೆ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಠ ಪದ್ದತಿ ರೂಡಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಯಾವುದೇ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವಾಗಲೀ ಅದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಕೆಲಸಗಳು ಸಾಮೂಹಿಕ ಸಹಕಾರದಿಂದ ನೆರವೇರ ಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಯಾವುದೇ ವ್ಯವಸಾಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ  ಅಥವಾ ಮಳೆಗಾಲಕ್ಕೆ ಮುನ್ನಿನ ಕೆಲಸವಾಗಲೀ ಊರಿನ ಎಲ್ಲಾ ಮನೆಗಳಿಂದ ಜನರು ಬಂದು ದೈಹಿಕ ಶ್ರಮದಿಂದ ಮಾಡಬೇಕಾದ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು ಅವರ ಸ್ವಂತ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದಷ್ಟೇ ಆಸಕ್ತಿಯಿಂದ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ ಅಡಿಕೆ ಒಣಗಿಸಲು ಚಪ್ಪರ ಹಾಕುವುದು, ಅಡಿಕೆ ಸುಲಿಯುವುದು, ಅಡಿಕೆ ಸೋಗೆಯನ್ನು ಮನೆಗೆ ಹೊಚ್ಚುವುದು ಇತ್ಯಾದಿ. ಹಾಗೆಯೇ ಯಾವುದೇ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೆ ಹಿಂದಿನ ದಿನವೇ ಹೋಗಿ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಕೆಲಸಗಳನ್ನು (ತರಕಾರಿ ಹೆಚ್ಚುವುದು, ಇತ್ಯಾದಿ ) ಮುಗಿಸಿ ಬರಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಇದಕ್ಕೆ ಓಡ್ಯಾಟ ಎಂಬ ವಿಶೇಷ ಹೆಸರು ರೂಡಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಇದರಲ್ಲಿ ಬಡವರು ಶ್ರೀಮಂತರು ಎಂಬುವ ಯಾವುದೇ ಬೇಧಭಾವ ಇರಲಿಲ್ಲ.

ಆಗಿನ ಕಾಲದ ಒಂದು ವಾರ್ಷಿಕ ವಿಶೇಷ ಕೆಲಸವೆಂದರೆ ಮನೆಹೊಚ್ಚುವುದು. ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಡವರ ಮನೆಗಳು ಅಡಿಕೆ ಸೋಗೆಯಿಂದ ಹೊಚ್ಚಿದವಾಗಿರುತ್ತಿದ್ದವು. ಹಾಗೆಯೇ ಶ್ರೀಮಂತರ ಮನೆಗಳು ಹೆಂಚಿನ ಮನೆಗಳಾಗಿರುತ್ತಿದ್ದವು. ಆದರೆ ಶ್ರೀಮಂತರ ಮನೆಯ ಎಷ್ಟೋ ಕೊಟ್ಟಿಗೆಗಳು ಸೋಗೆಯಿಂದ ಹೊಚ್ಚಿದವಾಗಿರುತ್ತಿದ್ದವು. ಹಾಗಾಗಿ ಅವರೂ ಕೂಡಾ ಈ ವಾರ್ಷಿಕ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲ ಮನೆಯವರನ್ನೂ ಕರೆಯುತ್ತಿದ್ದರು. ಹಾಗೂ ತಾವೂ ಸಹಾ ಖುದ್ದಾಗಿ ಎಲ್ಲಾ ಮನೆಗಳಿಗೆ  ಹೋಗಿ ಕೆಲಸದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಆಳುಗಳಿದ್ದರೂ ಅವರನ್ನು ಕಳಿಸುವ ಪರಿಪಾಟವಿದ್ದಿಲ್ಲ. ಹೊಸ ಸೋಗೆಯನ್ನು ಹೊಚ್ಚುವ ಮೊದಲು ಹಳೆ ಸೋಗೆಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ತೆಗೆದು, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ಒಳ್ಳೆಯದಾಗಿದ್ದವನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಅವನ್ನು ಪುನಃ ಹೊಚ್ಚಿದಮೇಲೆ ಹೊಸ ಸೋಗೆಯನ್ನು ಬಳಸಿ ಕೆಲಸ ಮುಗಿಸಬೇಕಿತ್ತು. ಅದೊಂದು ತುಂಬಾ ಪರಿಶ್ರಮದ ಕೆಲಸ. ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಶುರುವಾದ ಕೆಲಸ ಸಂಜೆಯ ಹೊತ್ತಿಗೆ ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುತ್ತಿತ್ತು.

ಸೋಗೆಯನ್ನು ಹೊಚ್ಚುವ ಕೆಲಸ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಕಲೆಗೆ ಸಮಾನವಾಗಿತ್ತು. ನಮ್ಮ ಊರಿನಲ್ಲಿ ಅದರಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತರು ಕೇವಲ ಕೆಲವರು ಮಾತ್ರವಿದ್ದರು. ಅದರಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯ ಒಬ್ಬರು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಅವರು ಬರಲು ಸಾಧ್ಯವೆಂದು ಗೊತ್ತಾದಮೇಲೆಯೇ ನಾವು ಮನೆಹೊಚ್ಚುವ ದಿನವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಒಂದು ನಿರ್ಧಿಷ್ಟವಾದ ದಿನವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಿದ ನಂತರ ಹಿಂದಿನ ದಿನವೇ ಎಲ್ಲಾ ಮನೆಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ಕರೆದು ಬರುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಆ ದಿನ ನಮಗೆಲ್ಲಾ ಹಬ್ಬದ ಸಡಗರ. ಏಕೆಂದರೆ ಮದ್ಯಾಹ್ನ ಊಟದ ಬದಲು ಸೇವಿಗೆ ಅಥವಾ ಇಡ್ಲಿ ತಿಂಡಿ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಸಂಜೆ ಎಲ್ಲಾ ಕೆಲಸ ಮುಗಿದನಂತರ ಎಲ್ಲರೂ ಸ್ನಾನಮಾಡಿ ವಿಶೇಷವಾದ ಊಟ ಮಾಡುವ ಕ್ರಮವಿತ್ತು.

ಚಿಕ್ಕವರಾದ ನಾವೆಲ್ಲಾ ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯನವರು ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಬರುವುದನ್ನೇ ಕಾಯುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಅವರೊಂದು ಬಗೆಯ ವಿಶೇಷವಾದ  ದಪ್ಪನೆಯ ಚಪ್ಪಲಿಗಳನ್ನು  ಧರಿಸಿ ಪರಪರನೆ ಶಬ್ದಮಾಡುತ್ತಾ ವೇಗವಾಗಿ ನಡೆದು ಬರುತ್ತಿದ್ದರು. ಆ ಶಬ್ದವನ್ನು ಬಹು ದೂರದಿಂದಲೇ ಗಮನಿಸಿ ನಾವೆಲ್ಲಾ ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯನವರು ಬಂದರೆಂದು ಗಟ್ಟಿಯಾಗಿ ಸಡಗರದಿಂದ ಕೂಗುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಅದನ್ನು ಕೇಳಿದ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಒಮ್ಮೆಯೇ ಉತ್ಸಾಹ ಉಂಟಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯ ಬರೀ ಕೈನಲ್ಲಿ ಬರುವರೇ ಅಲ್ಲ. ಅವರ ಬಗಲಲ್ಲಿ ಒಂದುಕಡೆ ಎರಡು ಕ್ಯಾನ್ಗಳು (ಉಗ್ಗಗಳು) ಹಾಗೂ ಇನ್ನೊಂದರಲ್ಲಿ ಎರಡು ಚೀಲಗಳು ನೇತಾಡುತ್ತಿದ್ದವು. ಒಂದು ಉಗ್ಗದ ತುಂಬಾ ಹಾಲು ಹಾಗೂ ಇನ್ನೊಂದರಲ್ಲಿ ಮೊಸರು ತುಂಬಿರುತ್ತಿದ್ದವು. ಒಂದು ಕೈಚೀಲದ ತುಂಬಾ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆದ ತರಕಾರಿ ತುಂಬಿರುತ್ತಿತ್ತು. ಎರಡು ಉಗ್ಗಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ತರಕಾರಿ ಚೀಲವನ್ನು ಸೀಧಾ ಅಡಿಗೆಮನೆಗೆ ತಲುಪಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಇನ್ನೊಂದು ಚೀಲವನ್ನು ಬದಿಗಿಟ್ಟು ಒಂದು ಕಪ್ ಬಿಸಿಬಿಸಿ ಕಾಫಿ ಕುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದರು. ನಂತರ ಆ ಚೀಲದಿಂದ ಹಳೇ ಬಟ್ಟೆಯನ್ನು ತೆಗೆದು ಡ್ರೆಸ್ ಬದಲಾಯಿಸಿ ಸೀಧಾ ಮಾಡಿನ ಮೇಲೇರಿ ಬಿಡುತ್ತಿದ್ದರು.

ಮಾಡಿನ ಮೇಲೇರಿದ ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯ ತಮ್ಮ ಕೈಚಳಕವನ್ನು ಒಮ್ಮೆಗೇ ತೋರಿಸಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರು ಸೋಗೆಯನ್ನು ಹೊಚ್ಚುವ ವೇಗಕ್ಕೆ ಸರಿಯಾಗಿ ಅವರ ಕೈಗೆ ಸೋಗೆ ನೀಡುವ ಕೆಲಸ ಸಾಮಾನ್ಯರ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಆಗುವಂತಹದಾಗಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ನಡುವೆ ಅವರ ಬಾಯಿಂದ ಅವರ ಸಾಹಸ ಜೀವನದ ಇನ್ನೊಂದು ಅಧ್ಯಾಯ ಅನಾವರಣಗೊಳ್ಳುತ್ತಿತ್ತು.  ಆಗ ಒಮ್ಮೆಲೇ ಬೇರೆಲ್ಲಾ ಮಾತುಗಳು ನಿಂತುಹೋಗಿ ಎಲ್ಲರ ಗಮನ ಅವರ ಹೊಸ ಕಥಾ ಪ್ರಸಂಗದತ್ತ ಸೆಳೆಯಲ್ಪದುತ್ತಿತ್ತು. ಚಿಕ್ಕಮಕ್ಕಳಾದ ನಾವೆಲ್ಲಾ (ಮಾಡಿನ ಕೆಳಗೆ) ದೀಪದ ಸುತ್ತಾ ಮುತ್ತುವ ಮಳೆಹುಳಗಳಂತೆ ಅವರ ಸುತ್ತಮುತ್ತದಲ್ಲೇ ಓಡಾಡುತ್ತಾ ಅವರು ಹೇಳುವ ಕಥೆಯ ಸ್ವಾರಸ್ಯವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದೆವು. ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯ ಬೆಳಗಿಂದ ಸಂಜೆಯವರೆಗೆ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ತಿಂಡಿಗೆ ಒಂದು ವಿರಾಮ  (ಬ್ರೇಕ್) ಇರುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಕೇಳುಗರ ವಿಶೇಷ ಕೋರಿಕೆಯ ಮೇರೆಗೆ ಕಥೆ ವಿರಾಮವಿಲ್ಲದೇ ಮುಂದುವರಿಯುತ್ತಿತ್ತು.

ದುರದೃಷ್ಟವಶಾತ್ ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯನವರ ಅತ್ಯಮೂಲ್ಯ ಕಥೆಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದೂ ಕೂಡ ಬರವಣಿಗೆಯಲ್ಲಿ ಮೂಡಲಿಲ್ಲ. ಹಾಗಾಗಿ ಅವೆಲ್ಲಾ ಕಾಲಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಮರೆಯಾಗಿ ಹೋಗಿವೆ. ಅವೆಲ್ಲಾ ಅವರ ನಿಜ ಜೀವನದ ಅನುಭವಗಳಾಗಿದ್ದು ಅವನ್ನು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಪುನರ್ರಚಿಸಲು ಮಾರ್ಗವಿಲ್ಲ. ಸಾಹಸಿ, ಶ್ರಮಜೀವಿ ಹಾಗೂ ಬುದ್ಧಿವಂತರಾಗಿದ್ದ ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯ ತಮ್ಮ ನಿಜಜೀವನದಲ್ಲಿ ಎಷ್ಟೋ ಅವಗಢಗಳನ್ನು ಹಾಗೂ ಸವಾಲುಗಳನ್ನೆದುರಿಸಿ ಜಯಿಸಿದ್ದರು. ಅವುಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರವಾದ ಕಥೆಗಳನ್ನಾಗಿ ಹೇಳುವ ಕಲೆ ಕೇವಲ ಅವರಿಗೆ ಮಾತ್ರಾ ಸಾಧಿಸಿತ್ತು. ಅವರ ಯಾವುದೇ ಕಥೆಯನ್ನು ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಂಡಿಲ್ಲವೆಂದು ನನಗೂ ಇಂದು ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪವಾಗುತ್ತಿದೆ. ಮುಂದಿನ ಕಥೆಯನ್ನು ಕೇಳುತ್ತಾ ಹಿಂದಿನ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಮರೆಯುವುದೇ ನಮ್ಮ ಅಂದಿನ ಅಭ್ಯಾಸವಾಗಿತ್ತು. ಈಗ ಆ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸಿ ಪ್ರಯೋಜನವಿಲ್ಲ. ಹಾಗೆಂದು ನಾನು ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯನವರ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆಯಲು ಹಿಂಜರಿಯುವುದಿಲ್ಲ. ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯ ಒಬ್ಬ ಅಪ್ರತಿಮ ಕಥೆಗಾರರಾಗಿದ್ದರೆನ್ನುವ ವಿಷಯವನ್ನು ಜಗತ್ತಿಗೆ ತಿಳಿಸುವುದೇ ನನ್ನ ಈ ಬರವಣಿಗೆಯ ಉದ್ದೇಶ. 

ನಾನು ಮೊದಲೇ ಹೇಳಿದಂತೆ ಹೊಸಳ್ಳಿಯ ಮನೆ ಹೊಚ್ಚುವಾಗ ನಮ್ಮ ಮನೆಯಿಂದ ನಮ್ಮ ತಂದೆಯವರು ಹೋಗಿ ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯನವರ ಕೆಲಸದ ಕಡ ತೀರಿಸಬೇಕಿತ್ತು . ಮಾಮೂಲಾಗಿ ನಮ್ಮ ತಂದೆಯವರೇ ಹೋಗಿ ಕೆಲಸಮಾಡಿ ಬರುತ್ತಿದ್ದರು. ಆದರೆ ಒಂದು ವರ್ಷ ಅವರಿಗೆ ಆರೋಗ್ಯವಿಲ್ಲದಿದ್ದರಿಂದ ನನ್ನ ಅಣ್ಣನೊಡನೆ ನನ್ನನ್ನೂ ಕಳಿಸಬೇಕಾಯಿತು. ನಮಗೆ ಆಗ ವಯಸ್ಸು ಇಪ್ಪತ್ತರ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿತ್ತು. ನಾವಿಬ್ಬರು ಸೇರಿ ಮಾಡುವ ಕೆಲಸ ಒಬ್ಬ ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯನವರ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಸಮಾನ ಎಂದು ನಾವು ತಿಳಿದಿದ್ದೆವು. ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯನವರಿಗೆ ಹಾಗೆಯೇ ಹೇಳಿಯೂ ಬಿಟ್ಟೆವು. ಆದರೆ ಅದನ್ನು ಅವರು ಒಪ್ಪಿದಂತೆ ಅನ್ನಿಸಲಿಲ್ಲ. ಹೇಗೇ ಇರಲಿ; ನಮಗೆ ನಿರ್ಧಿಷ್ಟವಾದ ಕೆಲಸವನ್ನಂತೂ ಹಂಚಿ ಕೊಟ್ಟು ಮುಂದುವರಿಸುವಂತೆ ಹೇಳಿದರು.

ಹೊಸಳ್ಳಿ ಮನೆಯು ಹೆಂಚಿನದ್ದಾಗಿದ್ದರಿಂದ ಅಲ್ಲಿ ಕೇವಲ ಕೊಟ್ಟಿಗೆಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರಾ ಸೋಗೆಯನ್ನು ಹೊಚ್ಚುವ ಕೆಲಸವಿತ್ತು. ಆದರೆ ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯನವರು ಊರಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಇಲ್ಲದ ಒಂದು ಕ್ರಮ ಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅಡಿಕೆ ಒಣಗಿಸುವ ಚಪ್ಪರವನ್ನು ಮಳೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಕಿತ್ತಿಡುವ ಬದಲು ಅದರ ಮೇಲೊಂದು ಮಾಡು ಕಟ್ಟಿ ಅದಕ್ಕೆ ಸೋಗೆ ಹೊಚ್ಚುತ್ತಿದ್ದರು . ಹಾಗೆಮಾಡಿ ಅದನ್ನು ಮಳೆಗಾಲದ ಒಂದು ಕೊಟ್ಟಿಗೆಯನ್ನಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿ ಬಿಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಅದು ಅವರ ತಾಂತ್ರಿಕ ಜ್ಞಾನದ  (engineering brain) ಉದಾಹರಣೆಯಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಆ ಕೆಲಸ ಮಾತ್ರಾ ತುಂಬಾ ಪರಿಶ್ರಮದ್ದಾಗಿತ್ತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಉತ್ಸಾಹದಿಂದ ಕೆಲಸ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದ ನಾವು ಸಾಯಂಕಾಲವಾಗುವಾಗ ಸೋತು ಸುಣ್ಣವಾಗಿದ್ದೆವು. ಹಾಗೆಂದು ನಾವು ಮದ್ಯಾಹ್ನದ  ತಿಂಡಿ ತಿನ್ನುವಾಗ ಯಾವುದೇ ದಾಕ್ಷಿಣ್ಯ ಮಾಡಲಿಲ್ಲ! ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮನೆಗೆ ಹಿಂತಿರುಗುವಾಗ ದೊಡ್ಡ ಯಜ್ಞ ಮಾಡಿಬಂದ ಅನುಭವವಾಗಿತ್ತು.

ಆ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ನಮ್ಮೂರಿನಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸಂತರ್ಪಣೆ ಏರ್ಪಾಟಾದಾಗ ಊಟದ ನಡುವೆ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಶ್ಲೋಕಗಳನ್ನು ಹೇಳುವ ಕ್ರಮವಿತ್ತು. ಅದಕ್ಕೆ 'ಗ್ರಂಥ ಹೇಳುವುದು' ಎಂದು ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಹೆಸರಿತ್ತು. ಅದರಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ಪೈಪೋಟಿಯೂ ಇರುತ್ತಿತ್ತು. ಗ್ರಂಥದ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಹರ ನಮಃ ಪಾರ್ವತೀಪತಯೇ ಅಥವಾ ಜೈ ಸೀತಾಕಾಂತ ಸ್ಮರನ್ ಎಂದು ಶ್ಲೋಕಕ್ಕೆ ತಕ್ಕನಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು . ಆಗ ಶ್ರೋತೃಗಳೆಲ್ಲಾ ಹಹಹರ ಮಹಾದೇವ ಅಥವಾ ಜೈಜೈ ರಾಮ್ ಎಂದು ಕೂಗುತ್ತಿದ್ದರು. ಶ್ಲೋಕ ಹೇಳಬಲ್ಲವರಿಗೆ ಅದೊಂದು ಒಳ್ಳೆಯ ಅವಕಾಶವಾಗಿತ್ತು. ನಮ್ಮ ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯ ತಮ್ಮದೇ ಆದ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಗ್ರಂಥವನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಅದೆಷ್ಟು ವಿಚಿತ್ರವಾಗಿತ್ತೆಂದರೆ ಅದು ಯಾವ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿತ್ತು ಮತ್ತು ಅದರ ಅರ್ಥವೇನಿದ್ದಿರಬಹುದು ಎಂದು ಯಾರಿಗೂ ಯಾವತ್ತೂ ಗೊತ್ತಾಗಲಿಲ್ಲ! ನನ್ನ ನೆನಪಿನಿಂದ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಾತ್ರಾ ಕೆಳಗೆ ಬರೆದಿದ್ದೇನೆ:
ಗಾಡಿ ತಿಂಗಿ ನಾಗವಾನ್
ಗಾಡಿ ತಿಂಗಿ ನಾಗವಾನ್
ಸರ್ವಾಂಗಿ ಬತ್ತೀಸೆ
ಸರ್ವಾಂಗಿ ಬತ್ತೀಸೆ
ಗಿರ್ಜೆ ಕೋಟೆ ಸಾಹುಕಾರ್
ಬಹು ದಿನ ಸಂಸಾರ್
ಗಾಡಿ ತಿಂಗಿ ನಾಗವಾನ್
ಗಾಡಿ ತಿಂಗಿ ನಾಗವಾನ್
ನನ್ನ ಪ್ರಕಾರ ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯನ ಈ ಗ್ರಂಥ ಸರ್ವ ಕಾಲಕ್ಕೂ ಸರ್ವ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಗ್ರಂಥ. ಅದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯನವರು ಅದನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಶ್ಯಲಿ ಹಾಗೂ ಅದರ ಮೂಲವೇನಿರಬೇಕೆಂಬ ಕುತೂಹಲ ಅಥವಾ ರಹಸ್ಯ. ಆ ರಹಸ್ಯ ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯನವರ ಬೇರೆ ಕಥೆಗಳಂತೆ ಅವರೊಟ್ಟಿಗೇ  ಕಾಲಗರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಹೋಯಿತೆನ್ನುವುದು ಒಂದು ಬಗೆಯ ವಿಪರ್ಯಾಸ  ಅನ್ನಬಹುದೇ? ಇದು ಓದುಗನಿಗೆ ಬಿಟ್ಟದ್ದು.

ನಾನು ನನ್ನ ವೃತ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಊರುಗಳಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿದ್ದರಿಂದ ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯನವರು ಅವರ ಅಂತಿಮ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹೇಗಿದ್ದರೆನ್ನುವ ವಿಷಯ ನನಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ಅವರ ಕಥಾಕಾಲಕ್ಷೇಪ ಕೊನೆಯವರೆಗೂ ನಡೆದಿತ್ತೆನ್ನುವುದರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ಸಂದೇಹ ನನಗಿಲ್ಲ. ಅವರ ಮಕ್ಕಳು ಹಳೇಮನೆಯನ್ನು  ಕೀಳಿಸಿ ಹೊಸ ಮನೆಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ವೆಂಕಪ್ಪಯ್ಯನವರ ನೆನಪೂ ಕೂಡಾ ಅವರ  ಹಳೇಮನೆಯಂತೆ ಮರೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ ನಮ್ಮಂತಹ ಕೆಲವರಿಗೆ ಮಾತ್ರಾ ಈ ಅಪ್ರತಿಮ ಕಥೆಗಾರನ ನೆನಪು ಸದಾ ಹಸಿರಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅವರ ಆತ್ಮಕ್ಕೆ ಶಾಂತಿ ಸಿಗಲಿ.
ಎ ವಿ ಕೃಷ್ಣಮೂರ್ತಿ

೧೦ನೇ ಮಾರ್ಚ್ ೨೦೧೫